Opvolging in familiebedrijf
Een bedrijfsovername, overdracht, verkoop of fusie vormt vaak een van de meest spannende momenten in de levensloop van een onderneming. Het heeft impact op alle facetten van het bedrijf, van de ondernemers en medewerkers tot andere belangrijke aspecten. Voor een familiebedrijf is zo'n opvolging doorgaans nog ingrijpender. Hoe kun je dan zorgen dat dit proces soepel verloopt?
Bij Visser & Visser hebben we de afgelopen jaren honderden opvolgingen binnen familiebedrijven begeleid, wat uitgegroeid is tot een van onze specialismen waarmee we ondernemingen en ondernemers vooruit helpen. Telkens weer merken we de grote behoefte aan specialistische begeleiding bij dit proces. Terwijl een bedrijfsoverdracht van een 'regulier' bedrijf al intensieve zorg en begeleiding vereist, brengt de opvolging in een familiebedrijf nog een hele andere dynamiek met zich mee: die van het familiesysteem.
Harmonie is leidend
Een lange termijn visie
Psychosociaal en financieel
Harmonie is leidend
Succesvolle familiebedrijven zijn vaak al generaties lang actief, waarbij het bedrijf en de familie nauw met elkaar verweven zijn. Het vermogen en de nalatenschap van de familie zijn deels geïnvesteerd in het bedrijf, dat fungeert als een belangrijke bron van inkomsten en zekerheid voor meerdere gezinnen. Kinderen kiezen vaak hun opleiding met het oog op een toekomst in het bedrijf, terwijl aangetrouwde partners ook een rol kunnen spelen. Dit complexe en kritische systeem vormt een sterke formule wanneer het goed werkt, maar kan kwetsbaar zijn als het uit balans raakt. Daarom is het behoud van harmonie tijdens cruciale processen, zoals een opvolging, essentieel, zowel binnen het bedrijf als binnen de familie.
Een lange termijn visie
Het runnen van een familiebedrijf is eigenlijk een voortdurende cyclus van overdrachten. Soms werken er wel drie generaties tegelijk in het bedrijf, waarbij de oudste generatie langzaam de betrokkenheid vermindert terwijl de jongste generatie haar carrière begint en naar eigenaarschap streeft. Terwijl veel ondernemers worstelen met korte termijn plannen, zijn familiebedrijven feitelijk altijd bezig met het opbouwen van een bedrijfsstructuur voor de komende tien tot twintig jaar. Dat vergt een hele andere benadering van plannen en vooruitzien.
Psychosociaal en financieel
Bij de opvolging binnen een familiebedrijf spelen zowel psychosociale als financiële vraagstukken een grote rol. Het loslaten van iets waar je jarenlang aan hebt gewerkt, kan emotioneel beladen zijn. Ook het vertrouwen in de opvolger en het gevoel van niet meer deel uit te maken van het bedrijf kunnen zwaar wegen. Financiële aspecten zoals erfbelasting, schulden en het verdelen van familievermogen tussen erfgenamen voegen nog meer complexiteit toe. In de praktijk blijkt dat veel van de zorgen psychosociaal van aard is, maar niet zelden hebben deze zorgen wortels in financiële kwesties. Dit benadrukt het belang van onze werkwijze: het streven naar harmonie tussen een succesvol bedrijf en een duurzame familieband.
Altijd vooruit
Ondanks dat er bij de opvolging in een familiebedrijf veel kritieke zaken spelen die aandacht vragen, is zo'n opvolging natuurlijk ook een schitterend scharniermoment in het bestaan van het bedrijf. De ervaring van Visser & Visser leert dat betrokken begeleiding, een goede fasering en een open dialoog van zo’n opvolging natuurlijk ook een hele mooie stap vooruit is. Door steeds met elkaar in gesprek te blijven, duidelijke go/nogo-momenten in te bouwen en zorgen en waardering naar elkaar uit te spreken blijven alle partijen nauw bij elkaar betrokken en dat is een voorwaarde voor het behoud van de harmonie die zo belangrijk is.
Specialistische ondersteuning
Opvolging binnen een familiebedrijf lijkt vaak vanzelfsprekend, maar niet iedereen heeft het aangeboren talent om een familiebedrijf te leiden, medewerkers te managen en strategische beslissingen te nemen. Bij Visser & Visser hebben we gezien dat dit soort situaties zich voordoet bij veel van de opvolgingen die we hebben begeleid. Daarom hebben we het platform voor ondernemerschap. Hier begeleiden we in samenhang ondernemers bij diverse ontwikkelingen, variërend van coaching, assessments en leiderschapstrainingen tot het adviseren over vermogensplanning, fiscaal-juridische structuren en het ontwikkelen van bedrijfsstrategieën.
Cases
In de praktijk
Onverwachte wending tijdens het proces
Succesvolle Bedrijfsopvolging bij Van Tuijl Feed Enrichment
In de praktijk
Onverwachte wending tijdens het proces
In een complexe praktijksituatie bij een grondbedrijf stonden twee zonen van de oprichter klaar om het bedrijf over te nemen. Als procesbegeleider hebben we een strategieplan opgesteld, opvolgersassessments uitgevoerd en groeilijnen vastgesteld op basis van die assessments en de beoogde posities van de opvolgers. Ook werden leiderschapstrainingen en persoonlijke coaching ingezet om de opvolgers voor te bereiden op hun nieuwe rol. Gedurende het proces hebben we regelmatig formele evaluatiemomenten georganiseerd om de voortgang te beoordelen en eventuele knelpunten te identificeren.
Echter, halverwege het proces viel één van de opvolgers uit vanwege ernstige psychische problemen, wat de uitdagingen vergrootte. Desondanks zijn we erin geslaagd om het traject op koers te houden, onder andere door voortdurende open communicatie met alle betrokken partijen, inclusief het 'gezinssysteem'. In nauwe samenwerking hebben we een technisch ingroeiplan ontwikkeld, waarbij de aandelen en de bedrijfsstructuur werden geoptimaliseerd en aangepast aan de nieuwe situatie.
Het resultaat was een geslaagd traject met behoud van continuïteit en volledige tevredenheid van alle betrokkenen. Ondanks de uitdagingen die zich voordeden, zijn we erin geslaagd om het staalbedrijf succesvol over te dragen aan de overgebleven opvolger, met een stevig fundament voor de toekomst.
Succesvolle Bedrijfsopvolging bij Van Tuijl Feed Enrichment
Bij Van Tuijl Feed Enrichment, een welvarend familiebedrijf opgericht door pa Van Tuijl, stonden de broers Kees, Gerard en Jacob voor een cruciaal moment: de overdracht van hun bedrijf aan de volgende generatie. Deze bedrijfsopvolging is geen kwestie van een vastomlijnd plan, maar eerder een enerverende reis waarbij alle belangen worden afgewogen en onderling vertrouwen wordt gekoesterd. Het bedrijf, dat begon als een dorpswinkel en uitgroeide tot een specialist in diervoeders, heeft een solide basis met drie locaties en vijfenveertig medewerkers.
De rode draad in dit familiebedrijf is het veiligstellen van onderlinge harmonie door middel van goede afspraken. Na een zorgvuldig selectieproces bleef Rens over als de geschikte opvolger. Het proces werd begeleid door Johan Visser van Visser & Visser, resulterend in heldere verwachtingen en een duidelijk traject. Jurgen Boer van Arpentus speelde een cruciale rol in het vaststellen van spelregels en het scheiden van operationele en financiële zeggenschap.
Opmerkelijk was de deelname van Pieter Roos, geen familielid maar wel mede-eigenaar van het bedrijf, wat aangeeft dat externe expertise en betrokkenheid ook van waarde zijn in dit proces. Hoewel het geen eenvoudige reis was, zijn de broers tevreden met de voortgang en de helderheid die het proces hen heeft gebracht. De gezamenlijke inspanning en eenheid van de familie bieden hoop op een succesvolle bedrijfsopvolging in de toekomst.
Hoe kan Visser & Visser jou helpen?
Opvolging binnen een familiebedrijf is een cruciaal moment met uitdagingen en kansen. Bij Visser & Visser hebben we honderden familiebedrijven begeleid tijdens dit proces. We begrijpen de complexiteit ervan en streven naar harmonie en gestructureerde overdrachten. Met gespecialiseerde ondersteuning helpen we ondernemers bij alle aspecten van opvolging, van psychosociale en financiële overwegingen tot strategische planning en leiderschapsontwikkeling. Samen werken we aan een succesvolle toekomst, generatie na generatie.
