Bedrijfsopvolging bij Van Tuijl Feed Enrichment

dinsdag 14 mei 2024

Een enerverende reis

Behoedzaam. Alle belangen wegend, onderling vertrouwen koesterend. Maar ook: open en zakelijk. Zó werken de drie broers Van Tuijl – Kees, Gerard en Jacob – aan de overdracht van hun bedrijf. Nee, het is niet een in beton gegoten plan dat wordt uitgevoerd. Het is een enerverende reis, en de reiservaringen passeren vandaag de revue. De eindbestemming is helder.

Het is een mooi en gezond familiebedrijf: Van Tuijl Feed Enrichment. Het drie verdiepingen tellende pand in Kesteren oogt stijlvol en statig, met zijn glazen gevel en markante overstekken. De opening ervan in 2023 viel samen met het zestigjarig jubileum van het bedrijf. Wat pa Van Tuijl (†2014) begon als dorpswinkel met voer en dierbenodigdheden, groeide uit tot een specialist in de productie van diervoeders. Want dáár is Van Tuijl Feed Enrichment goed in: voor derden grondstoffen verwerken en/of leveren. Op de drie locaties van het bedrijf werken in totaal vijfenveertig medewerkers.

Zuinig op familierelaties

In 1988 traden vier zoons toe tot het bedrijf van hun vader. Eén van de broers trad vijf jaar geleden uit het bedrijf. “Het motto was ‘gelijke monniken, gelijke kappen’”, zeggen de broers. “Allemaal hetzelfde loon voor hetzelfde aantal uren, hetzelfde aantal snipperdagen, hetzelfde kerstpakket. Zulke afspraken zijn belangrijk, want áls het misgaat in de onderlinge samenwerking, gaat het mis op neuzeldingen.” Het is de rode draad in het familiebedrijf: met goede afspraken de onderlinge harmonie veiligstellen. De ranglijst van Kees spreekt boekdelen. In volgorde van belangrijkheid: eerst gezin, dan de verhouding met de twee broers, en dan het bedrijf. Wat betekent dat voor de bedrijfsopvolging?

Snuffelen aan leidinggeven

Tien jaar geleden waren de broers het er al over eens. Opvolging binnen de familie zou de voorkeur hebben, het liefst door kinderen uit één gezin. Dat was een helder uitgangspunt, maar daarmee was het nog niet gerealiseerd. Sommige kinderen waren nog te jong óf hadden hun ambities nog niet helder. En bovendien: met meerdere gegadigden zou er een keuze gemaakt moeten worden. Maar hoe? “Er bleven drie kandidaten over”, zegt Gerard. “Twee zoons van Jacob, waaronder Rens, en een zoon van Kees. We besloten ze aan de directietaken te laten snuffelen. Zo betrokken we ze bij directiezaken. Agendapunten van onze directievergaderingen werden door de drie junioren voorbesproken. Eén van de drie haakte daarna al vrij snel af; uit eigen beweging.”

Go/no-go-momenten

Het bleef voor de andere twee niet bij snuffelen. Johan Visser, partner bij Visser & Visser, coachte de twee rekruten volgens het concept van StrategieSuite (onderdeel van Visser & Visser). “Johan stippelde een traject uit met verschillende go/no-go-momenten”, zegt Jacob. “Beslismomenten voor zowel de twee neven als voor ons. Momenten waarop we ook het onafhankelijk advies van Johan konden laten meewegen, mede gebaseerd op de assessments van NCP Assessments, ook een onderdeel van Visser & Visser. Dat heb ik bijzonder gewaardeerd aan deze aanpak. De verwachtingen waren meteen helder: alleen bij gebleken geschiktheid én wederzijds vertrouwen komt iemand in aanmerking als opvolger.” Na verloop van tijd zag nog één van de twee potentiële opvolgers van een directiefunctie af. Rens bleef over. “Dat was wel even pittig”, zegt Rens. “Hoe zou de toekomst eruitzien voor mij? Het was in dat opzicht mooi dat onze commercieel directeur Pieter Roos een belang verwierf in het bedrijf.”

Spelregels afgesproken

Inderdaad, ook dát was voor de broers onderdeel van het vraagstuk. Het eigenaarschap van het bedrijf. Wie zou de aandelen overnemen, en wanneer? Ook vandaag is die vraag nog niet geheel beantwoord. “Belangrijker is dat we spelregels met elkaar hebben afgesproken”, zegt Jurgen Boer, partner bij Visser & Visser en medeverantwoordelijk voor dochteronderneming Arpentus, specialist in corporate finance. “We maakten een plan met processtappen. Een van onze adviezen was het scheiden van operationele en financiële zeggenschap, lees: directievoering en aandeelhouderschap.” Het plan van Arpentus was een beslissende schakel in het complexe traject. Binnen een diversiteit aan gedachten en persoonlijke wensen zijn heldere en besliste keuzes gemaakt.  “Jurgen kan goed soep koken”, zegt Gerard met een glimlach – en met waardering. “Hij heeft alle ingrediënten, onze ideeën en wensen, bijeengebracht in een plan dat aan alle randvoorwaarden voldoet.”

Niet-familielid

Binnen dat plan paste het mede-eigenaarschap van Pieter, als enige geen lid van de familie Van Tuijl. “Het is bepaald geen pakje boter dat je koopt”, merkt Pieter op over de aandelentransactie. “Ik heb er goed over na moeten denken. Maar dankzij de goede begeleiding van Visser & Visser zijn we stap voor stap tot een goede beslissing gekomen.”

Niet makkelijk

Ook vandaag blijft het bij een tussenstand. Kees en Gerard hebben inmiddels een stapje teruggedaan; ze zijn minder op de zaak. De directie wordt nu gevormd door Jacob, zoon Rens en Pieter. Volgend jaar komt er opnieuw een go/no-go-moment voor Rens, die ondertussen hard werkt aan zijn persoonlijke ontwikkeling en de leiderschapstraining heeft gevolgd bij Visser & Visser. “Het bedrijf van onze vader voortzetten, was makkelijker dan er afscheid van nemen”, vat Kees zijn ervaringen samen. “Het is een traject van vijf jaar; vijf jaar lang heb je een bepaalde onzekerheid. Maar de begeleiding en het plan van Visser & Visser geeft in dat proces rust. We zijn blij dat we als broers deze reis zó kunnen maken. In eensgezindheid hopen we onze bestemming te bereiken: een geslaagde bedrijfsopvolging!”

“Bedrijfsopvolging raakt aan het familiesysteem”

Opvolging in familiebedrijven, zoals Van Tuijl Feed Enrichment, zijn bepaald geen louter zakelijke vraagstukken. “Een opvolgingsvraag raakt aan het gehele familiesysteem”, benadrukt Johan Visser, partner van Visser & Visser. Hij begeleidde tal van ondernemingen in deze fase, met de nadruk op coaching en ontwikkeling van opvolgers én advies bij strategievorming. “Je komt heel dicht bij mensen, en hun onderlinge verhoudingen. Dat vereist zorgvuldigheid, oog voor de gehele context en aandacht voor psychosociale aspecten. Niets mooier dan zo samen een veelbelovende bedrijfsopvolging realiseren.”

Aanspreekpunt
Johan Visser
Partner

Meer inspirerende cases